ضرورت راه اندازی مرکز نوآوری تخصصی انیمیشن، رسانه و بازیهای رایانهای توسط پارک علم و فناوری اردبیل: با عنایت به قرار گرفتن پارکهای علم و فناوری به عنوان کانون توجه نوآوری و فناوری در کشور و ایفای نقش محوری در تجاری سازی دانش، توسعه فعالیت این دسته کارگاهها و شرکتهای تولیدی در استانهای کم برخوردار بیش از پیش در اولویت می باشد. از مهمترین راهکارها جهت موفقیت این نهادهای دانش بنیان حمایت از فعالان عرصه نوآوری، خلاقیت و کارآفرینی مبتنی بر فن آفرینی در این ساختار می باشد. از جمله ضرورتهای مهم ورود پارک علم و فناوری در اجرای این طرح، وجود ضعفها و مشکلات اساسی ذیل در خصوص تولید و فروش محصولات شرکتهای مرتبط با حوزه انیمیشن و گیم در استان اردبیل می باشد:
l نبود سرمایه مکفی جهت راه اندازی واحدهای تولیدی نوپا توسط متقاضیان و فناوران
l فقدان نوآوری فنی و علمی
l سازماندهی نشدن چرخه تولید انیمیشن، رسانه و بازیهای رایانهای در استان
l عدم وجود زیرساختهای حداقلی و الزامی جهت تولید بمنظور اخذ مجوزهای الزامی ورود به بازار ملی و فراملی.
در این راستا پارک علم و فناوری استان اردبیل با واقف بودن بر مشکلات پیش روی صاحبان ایده در این حوزه و با تحت حمایت قرار دادن شرکت های فناور فعال (بیش از 10 واحد، لیست واحدها در جدول معرفی همکاران، آورده شده است) در زمینه های تولید و تجاری سازی انیمیشن، مستند، کلیپ و گیم، گام فراتری را برای حمایت و هدایت فرایند اشتغال دانش آموختگان جوان، صاحبان ایده و صنعت در حوزه های مذکور، در راستای گسترش برنامه حمایتی مطابق برنامه ششم توسعه در زمینه های صنعت تولید رسانه، فیلم کوتاه، و انیمیشن ها و بازیهای مبتنی بر فرهنگ و محتوای اسلامی، برداشته است و اقدام به راه اندازی و تجهیز استودیوهایی به منظور بهره گیری از شرایط هم افزایی و پیگیری فرایندهای اصلی توسعه فناوری در حوزه انیمیشن و گیم نموده است. اجرای طرح مذکور گامی موثر در راستای اشتغال زایی این صنعت در ابعاد تولیدی، توزیع، فروش، صادرات و شکوفایی پتانسیلهای بالقوه استان و نقطه عطفی جهت پشتیبانی و حمایت از شرکتهای فعال در حوزه گیم و انیمیشن مستقر در مرکز فوق خواهد بود.
برای نخستین بار در استان وجود مجموعه عوامل لازم برای تولید انیمیشن، رسانه و گیم از ایده تا تولید و بازار در یک مکان گرد هم آمده اند. بدون شک این روند در تسریع اقتصاد دانش بنیان حوزه انیمیشن و گیم منطقه و کشور بسیار موثر بوده و سبب شتاب بخشی به چرخه توسعه فناوری رسانه و نرم افزارهای دیجیتالی و گیم خواهد شد. علاوه بر اینها ایجاد زمینه برای پرورش نیروی انسانی متخصص در حوزه های مختلف این هنر صنعت و توانمند ساختن ایشان در زمینه راه اندازی کسب و کار، جذب و حمایت از تیم های فعال با هدف شبکه سازی و ایجاد ارتباط با تیم ها جهت شرکت در نمایشگاهها و کنفرانسها به خارج از کشور، برگزاری دوره های آموزشی با هدف تامین نیروی انسانی شرکتها و تیم های همکار شرکت – برگزاری آموزش های تکمیلی با هدف یافتن سوژه های جذاب و جذب پروژه ، برگزاری جشنواره ها و مسابقات مرتبط در سطح ملی و جهانی، حضور در نمایشگاه ها و جشنواره های ملی و جهانی با هدف رصد فناوری، تبلیغات و فرهنگ سازی جهت جذب نخبگان در زمینه های هنرهای دیجیتال و برگزاری همایش و نمایشگاه و کنفرانس و نشست و سایر مراسم مرتبط، برندسازی و بازاریابی محصولات شرکتها و تیم های همکار شرکت، ایجاد اکوسیستم کسب و کار در حوزه های تصویرسازی رایانه ای شامل انیمیشن، بازی های رایانه ای جلوه های ویژه دیجیتال و ...، ایجاد مرکز شتاب دهی تخصصی استانی و فضای کار مشترک با هدف ایجاد، تثبیت و رشد تیمهای توانمند در این حوزه، شبکه سازی و ایجاد انجمن های تخصصی در حوزه های اصلی انیمیشن و بازی با هدف بالا بردن سطح تخصص افراد، تجاری سازی محصولات جانبی تولید شده با استفاده از متخصصین علوم انسانی و تولیدکنندگان انیمیشن، اتصال سرمایه گذاری محلی و ملی با تیم های محلی حاضر در مرکز، فعالیت های مجاز اقتصادی اعم از تولیدی بازرگانی، خدماتی، مشاوره ای و مدیریتی به صورت مشارکت مستقیم و یا مشارکت در ایجاد، توسعه، راه اندازی انواع طرح های تولیدی، صنعتی و خدماتی درداخل و خارج از کشور درموضوع مرکز، فروش انواع محصولات و کالا و ارائه خدمات مشاوره ای و مدیریت در خصوص موضوع مرکز، انجام کلیه خدمات بازرگانی به منظور واردات و صادرات انواع کالا و خدمات برای اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از دولتی و غیردولتی در موضوع مرکز، اخذ موافقت اخصولی به منظور اجرای طرحهای تولیدی و غیرتولیدی و با توسعه و تکمیل طرحهای تولیدی و غیرتولیدی موجود و تشکیل خصیت حقوقی لازم برای اجرای آنها، اخذ وام و تسهیلات مالی و اعتباری و ضمانت نامه های قانونی از بانکها و موسسات مالی یا اعتباری خصوصی و دولتی در داخل و یا خارج از کشور در چهارچوب فعالیتهای مرکز، اخذ هرگونه نمایندگی مجاز از شرکتها و موسسات داخلی و خارجی مرتبط با موضوعات مرکز و تعیین، ایجاد و حذف شعب و نمایندگی در داخل یا خارج از کشور، فعالیت اقتصادی در مناطق ویژه و آزاد تجاری داخل یا خارج از کشور، حضور در نمایشگاهها همایش ها مناقصه ها و مزایده های مرتبط با موضوع مرکز، مشارکت با اشخاص حقیقی و حقوقی با اولویت انیمیشن، فیلم و گیم، سرمایه گذاری و خرید سهام شرکتهاو موسسات عمومی و تعاونی و یا خصوصی، تودیع وجوه به حساب سپرده بلند مدت و کوتاه مدت در بانکها و موسسات مالی اعتباری و تامین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز مرکز از اهم ماموریتهای مرکز نوآوری انیمیشن، رسانه و گیم خواهد بود.
فرصت هاي توليد انيميشن در مرکز نوآوری انیمیشن استان اردبیل: از جملــه مــواردي کــه مــي تــوان بــه عنــوان راهبردهــاي توسـعه و در حقيقـت فرصـت هـاي رشـد ايـن صنعـت در استان اشـاره کــرد عبارتنــد از:
ايجاد اشتغال
بــا اجــراي ايــن طــرح فرصــت هــاي فراگيراشــتغال بــراي کليــه ي نيروهــاي مســتعدو داوطلــب رشــته ي انيميشــن فراهـم مـي شـود. از آنجـا کـه توليـد يـک اثـر انيميشـني نياز بـه گـروه گسـترده اي دارد و جـدا از کادر تخصصـي توليـد کـه شــامل کارگــردان، نويســنده، انيماتورهــا، طــراح بــک گرانــد، صداگـذار، تدويـن گـر و غيـره اسـت؛ بـراي دانـش آموختـگان جويــاي کار در رشــته هــاي هنــري، ادبــي، علــوم انســاني، رايانـه و زبـان هـاي خارجـي نيـز فرصـت شـغلي فراهـم مـي شـود؛ بـه طـوري کـه تعـداد شـاغلين ايـن صنعـت در سراسـر کشـور در مدتـي کـم تـر از پنـج سـال بـه بيـش از صدبرابـر يعنــي ده هــا هــزار نفــر بالــغ مــي شــود. قابــل توجــه اســت کـه بـا عنايـت بـه اهميـت فـوق العـاده ي سـرمايه ي انسـاني درکشـور ژاپـن طـي آمـار سـال هـاي گذشـته درايـن کشـور بيــش از ٥٠٠ نفــر بــه توليــد پويانمايــي مشــغول گشــتند، کــه يقينــاً بــا توجــه بــه کيفيــت و کميــت بــالاي توليــدات امـروزي ايـن کشـور درحـال حاضـر تعداد بـه مراتب بيشـتري در ايــن صنعــت فعاليــت مــي کنند (رويــاي بيــداري ، ١٣٧٧: ٢٥).؛ همچنيـن تنهـا در يـک شـعبه از شـرکت تايوانـي ونـگ فيلـم کــه در چيـن و تايلنـد نيــز شـعبه دارد، بيـش از ٩٠٠ هنرمنـد فعاليــت مـي کننـد. اين شـرکت فقـط بـا ٣٣٠٠٠٠ دلار سـرمايه ي اوليـه بيـش از ٣٠ ميليـون دلار درآمد سـالانه دارد(٢٠٠١٧:Alent). ايـن مثـال هـا نشـان از اهميت اشـتغال زايـي در ايـن حـوزه و تاثيـر مثبـت آن در بـاروري اقتصـاد يـک کشـور اسـت .
تثبيت هويت و صيانت فرهنگي
بحـران بـي هويتـي و آسـيب پذيـري هـاي فرهنگـي جامعـه ي جـوان امـروز، نشـان از ضعـف برنامـه ريـزي رسـانه هـاي ديــروز در بخــش کــودکان و نوجوانــان دارد. توليــد ســرانه ي فيلـم هـاي ويـژه کـودکان و نوجوانـان در کشـور مـا کمتـر از ده دقيقـه بـراي يـک سـال هـر کـودک ايرانـي اسـت.
ايــن در حالــي اســت کــه بيــش از ٨٠٪ از برنامــه هــاي مربــوط بــه کــودک و نوجــوان صــداو ســيما از محصــولات خارجــي و وارداتــي اســت . ٣٠٪ این برنامــه هــا داراي بــار خشــونت هســتند، يعنــي بــه طــور متوســط دريــک ســاعت شـش برابـر برنامـه هاي بزرگسـالان ، توسـط ايـن برنامـه هاي خشـن براي نسـل نوجوان و آينده سـاز کشـورقهرمان سـازي و الگوپـردازي مـي کننـد. قابـل توجه ايـن که نيمـي از جمعيت کشـور مـا زيـر بيسـت و دو سـال هسـتند و همـه سـاله نيـز بيـش از يـک ميليـون کـودک پـا بـه کلاس اول مـي گذارند.و ايـن جمعيـت حـدود يـازده هـزار سـاعت را در کلاس درس و بيسـت ودو هـزار سـاعت را پـاي تلويزيـون سـپري مـي کنند.
جهــت درک بهتــر عمــق خطــري کــه متوجــه آينــده ي فرهنگــي کشــور اســت بايــد بدانيــم کــه بيــش از ٩٧٪ ايــن جمعيــت انبــوه برنامــه کــودک و نوجــوان تلويزيــون ر ا بــا اوصافـي کـه گذشـت تماشـا مـي کننـد (٩٢٪ آن هـا برنامـه هاي کارتونـي و پويانمايـي بخـش کـودک و نوجـوان را دوسـت دارنـد (مجموعــه مقــالات ، ١٣٨٤: ٨٩).
هميـن برنامـه هـا اسـت کـه منشـا شـکل گيـري شـخصيت کــودک مــي شــود و متعاقبــاً رفتارهــاي دوران بعــدي يعنــي جوانــي و بــزرگ ســالي آن هــا را شــکل مــي دهــد.
ارزآوري و توليد ثروت
فرهنــگ و هنــر ايرانــي مهــم تريــن دليــل وجهــه ي بيــن المللـي و عامـل نفـوذ و پذيـرش مـا در جوامـع ديگـر جهـان اسـت ؛ بنابرايـن در صورتـي کـه بـا پشـتوانه ي فرهنـگ و هنر کشـور و ظرفتیهای هنری استان موفـق بـه توليـد کلان و کيفـي محصـولات پويانمايـي شـويم ، بـا توجـه بـه ايـن کـه زبـان اصلـي پويانمايـي اساسـاً رنـگ، تصويـر، حرکـت و نمادهـا اسـت و ايـن زبـان نيـز يـک زبـان بيـن المللـي اسـت، يقينـاً بسـتر مناسـبي بـراي صـدور آن بــه بازارهــاي بــزرگ و متعــدد درســطح جهــان خواهيــم يافـت وپيـش بينـي مـي شـود کـه صـدور توليداتـي از ايـن دسـت از صـدور نفـت و منابـع تمـام شـدني طبيعـي ديگـر، ارزآوري و توليـد ثـروت بيشـتري خواهـد داشـت .
کاهش تصدي گري دولت : گسـترش خصوصـي سـازي بالاخـص در عرصه هـاي فرهنگ و هنــر کشــور از جملــه راهبردهــاي مهــم و کارکــرد هــاي اساســي اجــراي کاهــش تصــدي گــري دولــت اســت . از ايــن طريــق بســتر مناســبي جهــت تعامــل دســت انــدرکاران دولتـي و بخـش خصوصـي در ايـن زمينـه فراهـم مـي شـود، بـه طـوري کـه ضمـن نزديکـي بيـش از پيـش سـيما و سـينما، سـاير ارگان هـاي دولتـي و نهادهـاي مدني اعـم از اسـتانداردها، شـهرداري هـا، حـوزه ي هنـري سـازمان تبليغات ،کانـون هاي فرهنگـي مسـاجد و محـلات ، گروه هـاي توليدخانگـي ، آموزش و پــرورش و کانــون پــرورش فکــري کــودکان و نوجوانــان در کنــار ســيما و ســينما قرارمــي گيرنــد و عمــلاً زمينــه هايــي جهـت اجـراي بسـياري از مـواد برنامـه ششم و همچنيـن چشـم انـداز بيسـت سـاله ي کشـور فراهـم مـي شـود.
جلوگيري از فرار مغزها بــا عنايــت بــه ايــن کــه ســرمايه هــاي ارزشــمندي از هــم وطنــان هنرمنــد و کارشناســان صاحــب نظــر و مجــرب در شــرکت هــاي بــزرگ توليــدات پويانمايــي خــارج از کشــور فعاليـت مـي کننـد و همـواره در پـي فرصـت مناسب براي بازگشــت بــه کشــور خدمــت بــه بالنگــي فرهنــگ و مفاخــر آب و خـاک خويـش هسـتند؛ بـا اجـراي ايـن طـرح، حداقـل در ايــن حــوزه از رونــد رو بــه رشــد مهاجــرت و فــرار مغزهــای استان جلوگيـري مي شـود و بسـتر بازگشـت هـم وطنـان متخصص و هنرمندان اردبیلی ، بـا کولـه بـاري از علـم، تجربـه و دانـش فنـي فراهـم مـي گردد.
تهديد های تولید انیمیشن در مرکز نوآوری انیمیشن استان اردبیل
انيميشــن ايــران اگرچــه در دهه ششم ســالگرد پيدايــش خـود بـه سـر مـي بـرد، از آفـت مديريتـي خاصـي مبتنـي بـر اعمـال سـليقه هـاي شـخصي کـه غالبـاً در دوره هـاي زمانـي مختلــف بــا تغييــر مديــران بــه شــدت دســتخوش تغييــر و تحــول هــاي بنياديــن مــي شــود رنــج مــي بــرد و پيــش از همـه چيـز نيازمنـد يـک نظـام سلسـله مراتبـي و پايدار اسـت تــا سيســتم هــاي اجرايــي بــا تکيــه بــه آن قابليــت اجــراي قوانيــن توســعه را بيابنــد. بــه عنــوان مثــال، گاه مديــران توليدکننــدگان را ترغيــب بــه ســاخت فيلــم ســينمايي انيميشــن مــي کننــد و
بــدون برنامــه ريــزي مــدون، توليــد آغــاز مــي گــردد؛ غافــل از ايــن کــه انيميشــن ســينمايي و تلويزيونـي در اسـاس از نقطـه نظـر زيبايـي شناسـي، دامنـه ي مخاطبــان و مســايل فنــي، تفــاوت هــاي بنياديــن دارنــد و صرفـاً مـدت نمايـش فيلـم (غالبـا٨٠ دقيقه ) تعييـن کننده ي نـوع سـاختار نيسـت. لـذا پـس از توليـد و پشـت سـر نهـادن شـرايط دشـوار، اثـر در يـک بلاتکليفـي خاصـي مي مانـد، چرا کــه انتظــار مخاطــب را پاســخ نمــي دهــد و فاقــد تــوان لازم جهـت بازگردانـدن سـرمايه اسـت. همچنيـن ازنظـر فنـي و تکنولوژيــک دچــار مشــکلات عديــده اي اســت و در نهايــت ايـن کـه فقـدان اصـول زببايـي شناسـي مختـص سـينما يـا تلويزيـون، به طـرز فاحشـي در آن آشـکار مـي شـود. بنابراين فرآينـد ايـن عمـل از مرحلـه ي توليـد تـا نمايـش ابتر مـي ماند و آرام آرام جـوي از بـي اعتمـادي از نظـر سـرمايه گـذاري را ســبب مــي شــود کــه در درازمــدت مانــع تعامــلات ملــي و فراملــي شــود و نتيجــه اي جــز هــدر رفتــن زمــان بودجــه و انـرژي نخواهـد داشـت. واضـح اسـت کـه توليـد بـراي سـينما زبــان تصويــري و صوتــي توســعه يافتــه اي را مــي طلبــد و بـدون تحصيـل مباحـث بنياديـن مخاطـب شناسـي و اصـول زيبايـي شناسـي و فنـي فرآينـد ارتبـاط و چرخـه ي اقتصادي عقيــم مــي مانــد ( پســيان ، ١٣٨٨: ٢٠).
هزينــه هــاي توليــد انيميشــن هــر روز رونــد صعــودي را طـي مـي کنـد و بـه طـور قطـع هـر منبـع مالـي نيازمنـد تضمينـي اسـت کـه در ايـران بـه دليـل ايـن کـه غالـب آثار به سـفارش مراکـز دولتـي صـورت مـي گيرنـد بازگشـت سـرمايه و مخاطــب بــي اهميــت تلقــي مــي شــود. از طــرف ديگــر اغلـب شـرکت هـاي خصوصـي مجـري سـفارش هـاي دولتـي هسـتند، لـذا بـراي ادامـه داشـتن ايـن همـکاري ها، سـعي مي کننـد بـدون توجيـه مالـي در سـريع تريـن زمـان ممکـن آثار انيميشـني توليـد نماينـد. بـه واسـطه ي وابسـتگي بـه مراکـز خــاص دولتــي، کوچکتريــن خللــي در رونــد مالــي متقابــل، فعاليـت ايـن شـرکت هـا را بـه مخاطـره مـي انـدازد و عمـلاً پويايـي و توليـد کيفـي مفاهيمـي دسـت نيافتنـي مي شـوند.
در کل، فقـدان تبـادلات و تعامـلات فرا استانی و فراملـي دليـل اساسـي ضعـف و آفـت سـينماي انيميشـن اردبیل محسـوب مي شـود؛ چـرا کـه در صورت برقرار نشـدن ايـن داد و سـتدهاي فرهنگي و اقتصــادي، کــه شــرايط ويــژه اي را مــي طلبــد، فرآينــد توليــد انيميشــن از فــرم صنعتــي خــارج شــده و بــه دليــل عـدم چرخـش متناسـب مالـي در دراز مـدت توقـف جريـان توليــد را ســبب مــي شــود. در صــورت برقــراري ارتباطــات توليـدي بـا استانها و ملـل توسـعه يافتـه، آمـوزش، توليـد و مديريـت انيميشـن هـاي استانی بـه ناچـار بايـد فراينـد پيشـرفت را طـي کننـد. در جهـان امـروز هـر پديـده فرهنگـي - ملي به شـرطي بـه توسـعه و حيـات خـودش ادامـه مـي دهـد کـه در نظـام تبـادلات وسـيع فراملـي و جهـان حضـور يابـد و ايـن ارتبـاط در حقيقـت تضمينـي قابـل اعتمـاد و پايـدار جهـت ارزش هـاي ملـي اسـت .
امـروزه اطلاعـات، منبـع قـدرت در آينـده هسـت؛ اطلاعات و دانـش صحيـح در تدويـن اسـتراتژي مناسـب جهـت حرکـت هــاي ملــي ، ضرورتــي انکارناپذيــر دارد. بايــد درنظــر داشــته باشــيم در عرصــه ي جهانــي سياســت انبــوه ســازي جــاي خــود را بــه توليــد نــاب واگــذار کــرده اســت. بنابرايــن تمــام کنـش هـاي صنعتـي و فرهنگـي استان در ايـن راسـتا بـه حرکـت خـود ادامـه مـي دهنـد.